ماریوورگاس یوسا

ماریو ورگاس یوسا    Mario Vergas Llosa
28 مارچ 1936

برنده جایزه نوبل ادبیات امسال ” 2010 ” بر خلاف آنچه گروهی فکر می کردند، به نویسنده ای از کشور ” پرو Peru  ” تعلق گرفت. نویسنده ای که به اندازه کافی شهرت جهانی دارد، بخصوص برای ما ایرانی ها که به برکت خواندن ترجمه های زیبای  کتابهایش  احساس می کنیم نوبل ادبی امسال به خانه ما نیز آمده است، و حق به حق دار رسیده است.
گمان بر این بود که رقابت برای ربودن این جایزه بزرگ ادبی بین:
” کور مک مکارتی – Cormac McCarthy ” نویسنده کتاب مشهور ” جاده – The Road  ”
از آمریکا و ” نیفی وانئو نگو ” اهل ” کنیا ” باشد، و حتا شرط بندی های کلان هم در این مورد انجام شده بود ولی کمیته مربوطه برگ دیگری بر زمین گذاشت و ” یوسا ” را بر گزید.
ماریو ورگاس یوسا، ادیب، نویسنده، تاریخ نگار، و سیاست مدار در 28 ماه مارچ 1936 در  شهر ” آره کیپا – Arequipa  ” از شهر های کشور پرو در خانواده ای متوسط متولد شده است.

30 سال در اروپا زندگی کرده، تحصیلات عالی را در کشور اسپانیا گذرانده و از دانشگاه مادرید درجه دکترا گرفته است.

نویسنده ایست که با دیکتاتوری بهر شکلش با تمام وجود مخالف است، تا جائی که وقتی در می یابد ” فیدل کاسترو”  در کوبا تبدیل به یک خود کامه شده است، با همه ارادت قبلی که به او داشته، تغییر جهت می دهد و حتا بر سر این موضوع دوستی دیرینه اش را با ” گابریل گارسیا مارکز ” به می زند.
” یوسا ” همیشه در آثارش از حرمت و کرامت انسانی در برابر ساختار های اقتدار گرا دفاع کرده است. او در مصاحبه خود با آقای ” سعید کمالی دهقان ” مدیر سایت سیب گاز زده در این مورد چنین می گوید”
“… به اعتقاد من هر نوعی از دیکتاتوری مضر است و موجب تخریب ریشه‌های تمدن و ریشه‌های همزیستی و صلح در یک جامعه می‌شود. به اعتقاد من هر نوعی از دیکتاتوری، چه دیکتاتوری سیاسی و چه دیکتاتوری دینی، همه‌ی این‌ها موجب وارونه شدن روند تاریخ و بازگشت مردم به دوران وحشی‌گری می‌شود، به دورانی که هنوز ابتدایی‌ترین مشکلات بشر حل نشده‌اند. به همین خاطر است که من در تمام طول زندگی‌ام تلاش کرده‌ام که با هر نوعی از دیکتاتوری مبارزه و از اهداف دموکراتیک دفاع کنم. با وجود تمام خطاها و مشکلات و نارسایی‌ها، معتقدم که دموکراسی بهترین گزینه و انتخاب در برابر هر گونه دیکتاتوری است.”

او بیشتر رمان نویس است، و اعتقاد دارد که:
“…رمان باید رو راست و با وضوح کامل از واقعیت بگوید و بایستی بی کنایه و احتیاط تصویر کاملی از مسائل جاری و ملموس جامعه را بنمایاند “

ماریو ورگاس، اعتقاد دارد که تمام آمریکای لاتین یک کشور است و وجود کشور های مختلف در آن به دلیل مرزهای سیاسی است که ایجاد کرده اند، چرا که همه مردم این منطقه زبانشان اسپانیائی است و در حقیقت همه مردم در جمیع جهات دیدگاهها و بر داشتهای مشترکی دارند که ادبیات یکی از آنهاست. در این باره نیز در همان مصاحبه چنین نظر می دهد”
“……خب، از جهتی این حرف درست است چون در اغلب موارد مرزهای جغرافیایی آمریکای لاتین مصنوعی هستند و در واقع مشکلات، سنت‌ها، افسانه‌ها، زبان و فرهنگ این ملت‌ها با یکدیگر یکپارچه است و نمی‌توان آن‌ها را به واسطه‌ی مرزهای حکومتی و سیاسی محدود کرد. مخصوصا وقتی درباره‌ی ادبیات صحبت می‌کنیم، اصلا نمی‌توان از آمریکای لاتین با الفاظ ناسیونالیستی حرف زد. آمریکای لاتین واحد یکپارچه‌ای است و با وجود تمام تقسیم‌های مصنوعی، فرهنگ آن یکپارچه بوده است. مرز‌های مصنوعی کشورها کلی مشکل برای آمریکای لاتین ایجاد کرده‌اند. “

” یوسا ” با انتشار کتاب ” سر دسته ها – Los Jefes  ” است که به صورت نویسنده ای مطرح ظهور می کند،  و از آن پس هر کتاب او با اقبال فراوان خوانندگان روبرو می گردد.
او پس از مراجعت از اروپا  و اقامت دائم در لیما است که  پر کار تر چهره می نمایاند ودر سال 2000 کتاب ” The feast of the Goat – سور بُز  ” را که در سال 2001 به انگلیسی ترجمه می شود منتشر می کند که شهرت بیشتر برایش بهمراه دارد. در این کتاب به زندگی دیکتاتور کشور ” دومینیکن ” ، ” رافائل ترو خیلو ” می پردازد که جنجال آفرین می شود و چه پر توان در این کتاب نشان می دهد که وقتی دیکتاتوری تمام اختیار می شود، چگونه به موجودی تا دندان فاسد تبدیل می گردد و در یک جمله چگونه انسان، هیولا می شود.
یوسا، اعتقاد دارد نویسنده کلماتش بایستی ” مین ” های کاشته شده ای باشد تا در مغز خواننده ایجاد انفجار کند.
جایزه نوبل اولین جایزه ادبی او نیست چرا که قبلن جایزه ” پلانترا ” را به خاطر کتاب”
” مرگ در کوههای آند ” دریافت کرده است، و در سال 1955 جایزه ” سروانتس ” را که  مهمترین جایزه ادبی کشور اسپانیاست ربوده است.
ماریو ورگاس یوسا، بیش از 30 کتاب و نمایش نامه نوشته است و آخرینش کتاب :
” بهشت در آن گوشه – El paraiso en la otra esquina که به انگلیسی The way to paradise ” ترجمه شده است، می باشد که در مورد ” پل گوگن نقاش فرانسوی سالهای
1848-1903 ” می باشد.
ار او تا آنجا که من اطلاع دارم کتابهای زیر در ایران منتشر شده است:
سر دسته ها
سالهای سگی
گفتگو در کاتدرال

جنگ آخر زمان
مرگ در آند
سور بز
چه کسی پالو مینو مولرو را کشت           محمود صفریان