یدالله موقن نتيجه گيري در مطالعۀ اديان كهن بايد نه با اساطير بلكه با شعائر و مناسك ديني شروع به پژوهش كنيم.(7) اما بعضي اسطورهها را نميتوان صرفاً به اين دليل كه آنها تبيين اعمال ديني نيستند كنار نهاد،در واقع بعضي اسطورهها سرآغاز تفكر ديني را نشان ميدهند يا تلاشي هستند در جهت انتظام بخشيدن […]
يدالله موقن سخن مترجم ويليام روبرتسون- سميت( Robertson- Smith 1846-1896) پژوهشگري كم نظير درقلمرو نقد كتاب مقدس و فرهنگ اقوام سامي بود. او تقريباً با همۀ زبانهاي سامي آشنايي داشت و كرسي استاد زبان عبري و تورات شناسي دانشگاه آبردين اسكاتلند به او سپرده شده بود. بعد از آنكه از دانشگاه آبردین اخراج شد،کرسی استادی […]
اكنون كمونيسم كه ميكوشد تا همه شكلهاي نابرابري اجتماعي را از ميان ببرد وحتي خودنابرابري را نيز محو كند،درست مانند روح مطلق هگلي است كه بايد همه شكلهاي مشقت ذهني را از ميان ببرد و در قله دستاوردش حتي خود مشقت را نيز محو كند. چنين دريافتي از اجتماع، اتوپيايي است؛ زيرا همين كه چنين […]
ژرژ سورل در اثر مشهور خود به نام تاملاتي دربارۀ خشونت مينويسد: «دردهان اين نمايندگان خود خواندۀ پرولتاريا، همه فرمول هاي سوسياليستي معناي خود را از دست ميدهند. مبارزۀ طبقاتي هنوز هم اصل بزرگي باقي ميماند،اما بايد تابع همبستگي ملي قرار گيرد.انترناسيوناليسم باوري است كه حتي ميانه روترين سوسياليست اعلام آمادگي ميكند كه بدان سوگند […]
فضا- زمان درباره فضا و زمان نميتوان سخن گفت و نام آلبرت اينشتاين و هرمان مينكوفسكي را به ميان نياورد. اين دو دانشمند دريافت علمي ما را از فضا و زمان دگرگون كرده اند. آلبرت اينشتاين دراثرخويش «معني نسبيت» مينويسد:«نظريۀ نسبيت پيوندي نزديك با نظريۀ فضا- زمان دارد.» در نظريۀ نسبيت عمومي اينشتاين زمان همۀ […]
زمان گرچه فرم فضا براي ساخت جهان عيني اسطورهاي بسيار مهم است؛ بااين وصف اگر در مقولۀ فضا توقف كنيم هرگز نميتوانيم به هستي واقعي يا به «قلب» جهان اسطورهاي راه يابيم. خود اصطلاحي كه زبان با آن، جهان اسطورهاي را معرفي ميكند، بيانگر همين نكته است. زيرا معناي اصلي«ميتوس»(=اساطير)، نه بينشي فضايي بلكه بينشي […]
فضا شهود اسطوره ای فضا موقعیتی میان ادراک حسی فضا و شناخت علمی فضا، یعنی هندسه، دارد. روشن است که فضای ادراک حسی، یعنی فضایی که حس بساوایی و حس بینایی ارائه می دهند، با فضای ریاضیات محض یکی نیست. در واقع میان این دو نوع فضا اختلاف بارزی وجود دارد. ویژگیهای فضای ریاضی صرفا […]
انديشه ی اسطورهاي همان اندازه با مفهوم عينيت از انديشه ی علمي متمايزميشود كه با مفهوم خود از علّيت؛ زيرا مفهوم عينيت و مفهوم علّيت يكديگر را مشروط ميكنند. فرم انديشه ی علّي فرم تفكر عيني و به عكس ، فرم انديشه ی عيني فرم تفكر علّي را معينميكند. علم درآميختگي و درهم و برهمي […]
اگراین فرضیه را بپذیریم که ذهن انسان دو ساختار اساسی دارد: یکی اسطوره ای ــ دینی و دیگری منطقی ــ علمی ،فقط بر اساس این فرضیه است که می توانیم مسئله ی “امتناع تفکر ِ” منطقی ــ علمی را در قلمرو اندیشه ی اسطوره ای ــ دینی مطرح کنیم ؛ یا این که ، ساختار […]
نكته مهمي كه باقي ميماند اين است كه مستبد شرقي ميتواند هر زمان ميل نمايد اموال اشخاص را مصادره كند و كم و بيش بر تجارت خارجي و توليد و توزيع محصولات نظارت داشته باشد. سوسياليسمي كه ماركس تبليغ ميكرد و وظايفي كه براي ديكتاتوري پرولتاريا بر ميشمرد با خصلتهاي جامعۀ شرقي و استبداد شرقي […]
| © 2025 MahMag - magazine of arts and humanities | درد من تنهايي نيست؛ بلكه مرگ ملتي است كه گدايي را قناعت، بيعرضگي را صبر، و با تبسمي بر لب، اين حماقت را حكمت خداوند مينامند. گاندي |